Sterowce Angielskiej Floty Napowietrznej

 
Przy rozpoczęciu wojny Anglia, jak i wszystkie inne wojujące państwa (oprócz Niemiec), posiadała zaledwie parę sterowców, przestarzałych i nie odpowiadających współczesnej technice wojennej, oczywiście więc nie nadających się do użycia w celach wojskowych. Sterówce te były różnych typów i znajdowały się przeważnie w posiadaniu angielskich aeroklubów. Były to: półsztywny ,,Lebaudy", luźny ,,Astra" (zakupione we Francji drogą subskrypcji społeczeństwa przez angielską gazetę ,,Morning Post") i ,,Parseval XVIII" (v = 9,800 m³) kupiony w Niemczech. Ministerium wojskowe obstalowało we Włoszech luźny typ ,,Forlanini" (11,200 m³), jednakże wybuch wojny przeszkodził dostawie. Natomiast próby, od kilku lat prowadzone z luźnymi małymi sterowcami typu ,,Beta", jak zobaczymy  niżej, pozwoliły anglikom szybko udoskonalić ten typ i szeroko go zastosować w walce z łodziami podwodnymi.
 
Przed wojną zaczęto budować sztywny typ (model Zeppelina) pod nazwą ,,Rigide", który stopniowo udoskonalony dał tak świetne rezultaty, jak przelot W lipcu 1919 r. przez Atlantyk i z powrotem. (,,Rigide Nr. 34"). Stacji dla sterowców (szopy z wytwórniami do wodoru, sprężarkami i kolektorami) przed wojną w Anglii było tylko 2, z obsługą 300 ludzi. W dniu 11. listopada 1918 roku Anglia posiadała: 103 sterówce, z których połowa typu "S. S." (,,Submarine Scout, co znaczy "strażnica przeciwko łodziom podwodnym") i 5 sztywnych typu ,,Rigide". Stacji aeronautycznych (dla sterowców) w dniu tym Anglia posiadała: 14 pierwszorzędnych i 12 drugorzędnych. Obsługa składała się z 7114 żołnierzy. Działalność sterowców do 11 listopada 1918 roku wyraża się w liczbach: 83,360 godzin patrolowania wybrzeży przy 4,022,500 kilometr, lotu. Podczas ostatnich 10 miesięcy wojny w 1918 r., angielskie sterówce miały 53,554 godzin lotu. Cyfry fe pokazują jak szerokie zastosowanie miały w Anglii sterowce, przyjmując pod uwagę mglistą aurę wybrzeży morskich, zdawałoby się, prawie nie nadającą się dla aeronautyki.
 
Gondola N sterowca R-34
Jednakże nie zmordowane wysiłki, dobre wyszkolenie pilotów i wyzyskanie wszystkich danych naukowych (w tej liczbie i meteorologii) pozwoliło anglikom używać sterowce z minimalnymi stratami i to wciągu całego roku. (W 1918 roku było tylko 9 dni bez wzlotów.) Po rozwinięciu wojny podwodnej przez Niemców i wobec ciągłych napadów floty niemieckiej na transporty angielskie, przystąpiono do budowy sterowców, które by przy patrolowaniu wybrzeży w porę uniemożliwiały akcję nieprzyjacielską. Działalność sterowców angielskich datuje się od lutego 1915 roku. Pierwszych prób dokonano na małym dwuosobowym sterowcu typu ,,S. S." o szybkości 72 kilometrów na godzinę z materiałem na 8 godzin lotu. Próby obserwacyjne, w porównaniu z balonami na uwięzi, umieszczonymi na statkach wojennych, dały wyniki tak świetne, że przystąpiono niezwłocznie do budowy jednocześnie 12 sterowców tego typu. Stopniowo powiększono pojemność powłoki, ulepszono uzbrojenie i doprowadzono aeronautykę do tak wysokiego poziomu, że W 1919 roku Anglicy, jak już mówiliśmy, mogli odbyć pierwszy przelot Atlantyku na swym sztywnym ,,Rigide 34". 
 
Podana tabelka uwidocznia rozwój typów angielskich sterowców podczas wojny.
 

Sztywne sterowce były kopiowane z niemieckich ,,Zeppelinów" przy wprowadzeniu niektórych zmian konstrukcyjnych, np. sterowiec ,Rigide 34" był skopiowany z Zeppelina, ,,L-49". Sztywne sterówce angielskie ,,R" niezważająca na szereg udoskonaleń, ustępują pierwszeństwa najnowszym typom ,,Zeppelina" (L-52), które posiadając większą pojemność mogą odbywać dalsze rajdy. Przytaczamy rozmiary ,,R-34" : V = 55,000 m³ długość 204 m, średnica 24 m. Gaz umieszcza się w 19 balonach (oddzielnych wewnątrz kadłuba), silników jest 5 (Sunbeam) po 270 MK., co stanowi 1350 MK. Śmig jest 5 przy 2000 obrotach. Powłoka przegumowana jest pokryta drugą powłoką z bodrusza (zrobiona z kiszek zwierzęcych.) Gondole posiadają specjalne podwozie do lądowania.

 Sterowiec angielski R 34, który odbyt podróż z Anglii do Ameryki i z powrotem

Zastosować sztywne sterowce w większych rozmiarach Anglia nie zdążyła z powodu zakończenia wojny, natomiast luźny typ małych sterowców wypełnił swe zadanie nadzwyczaj korzystnie. Posiadając małe rozmiary, przy szybkości przewyższającej szybkość krążowników, sterowce niezmordowanie patrolowały nad wybrzeżami, będąc ciągle w łączności z flotą morską, za pomocą telegrafu iskrowego. Pierwsze malutkie sterowce były uzbrojone w kulomiot i bomby, specjalnie do niszczenia min i łodzi podwodnych. Wkrótce dodano im po jednej armatce, której ustawienie pozwalało ostrzeliwać w kierunku pionowym i pod każdym innym pożądanym kątem zauważone w głębinie morza łodzie podwodne. 

 Francuski torpedowiec i angielski sterowiec typu ,,Blimp"

Anglicy przygotowywali też wynalazek, pozwalający kierować biegiem miny za pomocą fal radio ze stacji umieszczonej na sterowcu. Jak widzimy z rysunku, małe sterowce podczas patrolowania wybrzeży, w celu nieprzerywania swej służby uzupełniały swoje zapasy wodoru i materiału pędnego ze statków wojennych, a nawet z łodzi podwodnych, które służyły im za ruchomą podstawę operacyjną. 

Polska Flota Napowietrzna 15. Listopada 1919r. Nr 8