Imperium Wiedzy: Zbór Starych Fotografii, Trójmiasto

Gdańsk

Widok na Gdańsk 1575 r.

Spacer u bram Gdańska, 1685 r. Andrzej Stech

Zimowa panorama Gdańska, do 1678 r. Andrzej Stech

Gdańsk, 1841 r.

Pruski Landwehr prowadzi Francuzów z Gdańska, 02. 01. 1814

Gdańsk, 1894 r.

Gdańsk, 1910 r.

Gdańsk, 1909 r

Gdańsk, Dworzec

Gdańsk, Dworzec, między 1804 - 1834

Dworzec w Gdańsku, 1910 r.

Stary Gdańsk, 1924 r.

Pomnik Wilhelma I w Gdańsku, 1908 r.

Fontanna Neptuna, 1914 r.

Ratusz Starego Miasta na Starym Mieście w Gdańsku, 1914 r.

Stary Ratusz, 1910 r.

Stary Ratusz w Gdańsku, 1914 r.

Gdańsk, Ratusz, 1894 r

Portal ratusza, 1910 r.

Ratusz, 1914 r.

Gdańsk — widok na ratusz, 1937 r.

Ratusz, 1938 r.

Ratusz, 1939 r.

Bazylika Mariacka, 1593 r.

Bazylika Mariacka, 1894 r.

Bazylika Mariacka, 1899 r.

Bazylika Mariacka, 1910 r.

Bazylika Mariacka, 1914 r.

Bazylika Mariacka, 1929 r.

Bazylika Mariacka, 1935 r.

Od wieży do wieży, 1938 r.

Bazylika Mariacka, 1938 r.

Wieża Świętej Marii, 1939 r.

Gdańsk, Długi Targ, 1894 r.

Dwór Artusa, 1894 r.

Dwór Artusa

Dwór Artusa (Die Börse - Giełda), 1926 r.

Dwór Artusa, 1938 r.

Złota Kamienica - Dom Steffensa, 1938 r.

Dom Steffensa, 1938 r.

Dom Schlieffów, 1938 r.

Targ Węglowy w Gdańsku, 1894 r.

Targ Drzewny

Gdańsk - Ulica Świętego Ducha, 1894 r.

Gdańsk - widok na Kaplicę Królewską przy ulicy św. Ducha, ok. 1900 r.

Gdańsk, Ulica Ław Chlebowych, (Chlebnicka)

Gdańsk ul. Panieńska

Gdańsk — ul. Panny Marii (Mariacka), 1937 r.

Ulica Mariacka, 1938 r.

Brama Mariacka, 1938 r.

Gdańsk, Ulica Piwna, 1894 r.

Kościół Trójcy Świętej Kaplica Św. Anny, 1910 r.

Kościół Trójcy Świętej Kaplica Św. Anny, 1914 r.

Kościół Świętej Trójcy, 1938 r.

Kościół św. Katarzyny, 1910 r.

Dom Cechu Młynarzy, w tle Kościół św. Katarzyny, 1910 r.

Kościół św. Katarzyny, 1928 r.

Bazylika św. Mikołaja w Gdańsku, 1914 r.

Wielka Zbrojownia, 1910 r.

Wielka Zbrojownia, od strony Rynku Węglowego, 1910 r.

Wielka Zbrojownia, 1938 r.

Wysoka Brama obecnie Brama Wyżynna

Brama Wyżynna w Gdańsku, 1894 r.

Brama Wyżynna, 1904 r.

Brama Wyżynna, 1910 r.

Demonstracja mieszkańców gdańskich przeciwko rozdzieleniu katedry Cesarstwa Niemieckiego 25 kwietnia 1919 r.

Brama Zielona, 1907 r.

Brama Zielona

Brama Zielona, 1928 r.

Brama Zielona, 1938 r.

Brama Złota, 1904 r.

Gdańsk — Złota Brama, 1937 r.

Brama Żuławska, 1938 r.

Dom Towarzystwa Nauk Przyrodniczych w Gdańsku, 1860 r.

Gdańsk, Motława, 1899 r.

Gdańsk, Motława, 1908 r.

Brama Żuraw nad Motławą

Żuraw nad Motławą, 1910 r.

Brama Żuraw, 1938 r.

Gdańska. Na Motławie, 1920 r.

Nad Motławą

Motława, 1930 r.

Gdańsk, Motława, 1935 r.

Nad Motławą, 1937 r.

Gdańsk, Motława, 1937 r.

Wizytówka Gdańska, 1938 r.

Gdańsk, Motława, 1939 r.

Gdańsk, Motława, 1940 r.

Długie Pobrzeże, 1894 r.

Długie Pobrzeże, 1914 r.

Długi Most, obecnie Długie Pobrzeże

Gdańsk — spichlerze nad Motławą, 1937 r.

ul. Spichrzowa, Judengasse, (Aleja Żydów), 1918 r.

Gdańsk - widok na dzisiejszą ulicę Bogusławskiego z Wieżą Więzienną w głębi, 1909 r.

Wieża więzienna, Gdańsk, 1922 r.

Wieża więzienna, Gdańsk

Gdańsk, Katownia, 1914 r.

Beischlag na południowej ulicy przed Długim Targiem, 1914 r.

Jedne z wielu pięknie zdobionych drzwi ulicznych na Lange Markt, Długi Targ, 1939 r.

Świąteczne dwuspadowe domy patrycjuszowskie w League Markt, Długi Targ, 1939 r.

Wielki Młyn w Gdańsku, 1906 r.

Wielki Młyn w Gdańsku, 1914 r.

Komenda Główna (Generalkommando), 1910 r.

Budynek administracji miejskiej, 1914 r.

Gmach Rady Portu i Komisariatu Gen. R. P. w Gdańsku, 1937 r.

Budynek banku gdańskiego, Die Reichsbank, 1914 r.

Bank Gdański, 1926 r.

Nowe ogrody, Landeshaus, 1914 r.

Budynek dnia ludowego, parlament Wolnego Miasta, 1926 r.

Budynek Senatu, 1926 r.

Gdańsk Stogi, 1914 r.

Westerplatte, 1910 r.

Plaża na Westerplatte, 1914 r.

Stocznia Gdańska w połowie 19-wieku

Stocznia Cesarska, 1914 r.

Stocznia Gdańska

Stocznia Schichau w Gdańsku

Ogólny widok obecnej Stoczni Gdańskiej, 1926 r.

Stocznia gdańska. Szkielety dwóch okrętów pasażerskich, budowanych na zamówienie rządu polskiego. Zdjęcie z dnia 10.II. 1927 r.

Gdańsk: Stocznia Schichau, 1934 r.

Most Siennicki, 1914 r.

Most Siennicki, 1915 r.

Nowy Port

Nowy Port, 1900-1906 r.

Nowy Port, ewangelicki kościół Wniebowstąpienia, 1986 r.

Nowy Port, ul. Oliwska ok. 1910 r.

Nowy Port, 1916 r.

Polski Urząd Pocztowy w Nowym Porcie, 1929 r.

Twierdza Wisłoujście

Twierdza Wisłoujście, 1738 r.

Twierdza Wisłoujście, 1825 r.

Twierdza Wisłoujście,1890 r.

Twierdza Wisłoujście,1911 r.

Twierdza Wisłoujście, 1934 r.

Twierdza Wisłoujście, 1938 r.

Stary Port Gdański

Port z Bramą Żurawiową zbudowany w 1443 roku. Grawer J. Schustera (1770) na podstawie rysunku F. Lohrmanna

Port gdański na Motławie na początku XVII wieku

Port Gdański, sztych ze XVII wieku

Motyw z portu gdańskiego, 1908 r.

Port Gdański

Gdańsk, wjazd do portu, 1929 r.

Gdańsk, wjazd do portu, 1937 r.

Port Gdański, 1927 r.

Gdańsk — kanał wejściowy do portu, 1937 r.

W Porcie Gdańskim, 1930 r.

Gdańsk przepełniony statkami. Wąski kanał portowy Nowego portu zajęty trzema rzędami statków. Duński parowiec Svanholm przed spichlerzem firmy Anker oczekuje próżny możności ładowania drzewa, 1927 r.

Zbiorniki naftowe Rządu Polskiego, 1937 r.

Spichrz zbożowy w porcie gdańskim naprzeciwko nowego gmachu polskiej poczty portowej. Taki spichrz powstać ma również w Gdyni, 1927 r.

Gdańsk — spichrze zbożowe, 1937 r.

Nowe 7 tonowe krany portalowe (dźwigi) strefy wolnej Nowego portu, 1927 r.

Fragment portu gdańskiego, 1937 r.

Tereny Portu Gdańskiego w Roku 1929 r.

Gdańsk Wrzeszcz

Wielka Aleja, obecnie Aleja Zwycięstwa, 1914 r.

Die neue technische Hochschule, 1904 r.

Politechnika Gdańska, 1904 r.

Gdańsk - Wrzeszcz. Politechnika, Instytut Elektrotechniki, 1911 r.

Politechnika Gdańska, 1914 r.

Politechnika Gdańska, 1938 r.

Politechnika Gdańska, 1939 r.

Wrzeszcz, Aleja Grunwaldzka, około 1910 r.

Jaśkowa Dolina, 1914 r.

Lotnisko Gdańsk Wrzeszcz

JONASZ PROROK O ZNISZCZENIU MIASTA GDAŃSKA

Nowe, bogate miasto, co cię zowią Gdańskiem!
Przyjm słowa, które-ć niosę w rozkazaniu Pańskim:
Krótki czas — jeśli grzeszyć nie przestaniesz dalej
Twoja cię własna zbrodnia z posady obali.
Prędko wzrosłeś, lecz przebóg! i twa zguba chyża:
Twój dzień, miasto niewdzięczne, rychło się przybliża.
Bezbożność, pycha, rozkosz zawładły twe łono,
Trzy potwory gotują-ć zgubę nieminioną.
Wyuzdany, nadęty swoją zbrodnią czarną,
Mniemasz, Gdańsku, że wszystko uchodzi bez karno.
Twój senat trzema grzechy głośno znany światu,
Twój lud zabójczy przykład bierze od senatu.
Bezbożność, pycha, nie wstyd, gdzie zasiędą z władzą,
Ludy, miasta, królestwa ze szczętem zagładzą.
Wszechmocny znieść tych zbrodni dalej już nie może:
Popraw się, bo nad tobą ukaranie Boże.

Smok oblęże twe mury, choćbyś wzmacniał wieże.
Kiedyż człowiek bez Boga zguby się ustrzeże?
Złamią się twoje baszty, jako domy z karty,
Gdańsku: jękniesz boleśnie z swych bogactw odarty;
Opuszczą ciebie siły, rozkosze i dary,
Których dzisiaj bezecnie używasz bez miary.
W salach nocnej rozpusty i w domach ze złota
Rozpaczliwe zamieszka łkanie i zgryzota;
Pychę, zbytek, nieczystość, co psuły wam łono,
Przepaście czeluściste wraz z wami pochłoną.

Urywek z utworu satyrycznego Jana Dantyszka p. t. Jonas Propketa de interitu civitatis Gedanensis (1538) w przekładzie Syrokomli.
Morski i Kolonialny Kalendarz 1933

Święta morza Gdańsk, poczty sztandarowe, 29 06 1945 r.

JONASZ PROROK O ZNISZCZENIU MIASTA GDAŃSKA

Z utworu Jonas Propketa de interitu civitatis Gedanensis (1538) w przekładzie Syrokomli.

Wiatr od Morza, 1946.nr. 1

Gdańsk, 1945 r., czy 1946 r.

Brzeźno

Brzeźno 1845 r.

Znaczek upamiętniający 125. rocznicę powstania plaży w Brzeżnie, w języku niemieckim Brösen, 1936 r.

Pomnik poległych pułku artylerii piechoty.

W miejscu pomnika, obecnie stoi altana ogrodowa.

Kurort w Brzeźnie, 1909 r.

OLIWA

Na ziemi jest tylko jedna Oliwa!

Oliwa 1765 r.

Klasztor Oliwski widziany z Freudenthale, 1805 r.

Widok ze wzgórza Pachołek-Karlsberg, 1829 r.

Klasztor Oliwski pod Gdańskiem, 1841 r,

Widok na Oliwe, 1887 r.

Widok na Wzgórze, Góra Karola-Karlsberg, 1905 r .

Widok na Karolową Górę, (Pachołek), 1906 r.

Oliwa widok na Karolową Górę, 1910 r.

Staw i Karlsberg z domem wypoczynkowym wojskowej fundacji szkoleniowej Oliwa, sprzed 1920 r.

Gdańsk-Oliwa: panoram a z górą „Karlsberg“, 1934 r.

Widok na Oliwę ze Wzgórza Pachołek-Karlsberg, 1935 r.

Widok ze wzgórza Pachołek-Karlsberg, 1938 r.

Oliwa, Królewski Ogród i Kościół Klasztorny, 1894 r.

Oliwa, Królewski Ogród i Kościół Klasztorny, 1910 r.

Park Oliwski, 1905 r.

Widok na Kościół i Zamek w Oliwie, z przed 1920 r.

Portal kościoła klasztornego, obecnie Katedra Oliwska, sprzed 1920 r.

Oliwa k. Gdańska Kościół Cystersów [1927-1947]

Oliwa, kościół Cystersów, 1914 r.

Wolne Miasto Gdańsk, Katedra Oliwska z gryfem pomorskim, 1930 r.

Pałac Opatów, Pałac Królewski, sprzed 1920 r.

W Oliwskim ogrodzie zamkowym,1938 r.

Oliwa, Staw Zamkowy z przed 1939 r.

Aleja w królewskim ogrodzie Oliwa, sprzed 1920 r.

Wodospad w królewskim ogrodzie Oliwa, sprzed 1920 r.

Kościół protestancki, obecnie Kościół św. Jakuba, 1911 r.

Kościół protestancki, sprzed 1920 r.

Ciastkarnia i kawiarnia w Ogrodzie Królewskim, przed 1920 r.

Oliwa, Rynek (Markplatz), 1911 r.

Villa John (ul. Wita Stwosza w Oliwie), sprzed 1920 r.

Waldstrasse - Leśna w Oliwie, sprzed 1920 r.

Dom uzdrowiskowy ,,Sommer" sprzed 1920 r.

Hotel Waldhäuschen, sprzed 1920 r.

Oliwa, Dolina Radości

Dwór Schwabego, 1905-1915 r.

Schweizerei Schwabenthal,Dwór Schwabego - Dwór Oliwski, sprzed 1920 r.

Kuźnia Wodna - Schwabenthal, sprzed 1920 r.

Kuźnia Wodna - Dwór Ernsttal, sprzed 1920 r.

Jelitkowo

Kurort w Jelitkowie,1910 r.

Dom zdrojowy w Jelitkowie, sprzed 1920 r.

Jelitkowo, łazienki, dom kuracyjny i pomost, 1934 r.

Dom zdrojowy w Jelitkowie, 1935 r.

Hotel Nötzel`s w Jelitkowie, sprzed 1920 r.

Plaża nad Morzem Bałtyckim w Jelitkowie, sprzed 1920 r.

SOPOT

Plan Sopotu, 1887 r.

Panorama Sopotu, 1893 r.

Sopot, 1887 r..

Sopot, 1899 r.

Sopot, 1911 r.

Hotel Victoria w Sopocie, 1887 r.

»Elite« Jedyna Polska cukiernia w Sopotach, własność P. W. Napierały, punkt zborny polskiego towarzystw, 1927 r.

Sopot: Dom kuracyjny i hotel „Casino“, 1934 r.

Sopot, 1938 r.

Sopot, 1939 r.

Hotel-Kasyno w Sopocie, 1938 r.

Kurhaus - sopocki dom zdrojowy z 1887 r.

Sopot, Łazienki, 1900 r.

Sopot. Park Zdrojowy, 1930 r.

Widok z Mola na Dom Zdrojowy w Sopocie, 1887 r.

Widok z Mola na Dom Zdrojowy w Sopocie, 1894 r.

Molo w Sopocie widziane z Domu Zdrojowego, 1887 r.

Sopot, widok na Molo, 1906 r.

Sopot, molo i plaża, 1910 r.

Zoppot, 1916 r.

Molo, Sopot, 1926 r.

Przelot Grafa Zeppelina nad Sopotem - 31.07.1932 r.

Sopockie molo nocą, 1938 r.

Tannenberg, molo Sopot, 1938 r.

Na redzie Sopotu, 1938 r.

Deptak nadmorski, Sopot, 1938 r.

Opera leśna w Sopocie, 1939 r.

ORŁOWO

Na plaży w Orłowie, 1925 r.

Orłowo, 1926 r.

Orłowo, 1928 r..

Widok na Kolibki oraz Kąpielisko Morskie Orłowo, 1930 r.

Orłowo, plaża, 1937-1939

GDYNIA

W rocznicę czasopisma niemieckiego ,,Über Land und Meer" z r. 1884 znajdujemy ten dziś już historyczny dokument. Podpis pod nim głosi: ,,Z manewrów niemieckiej floty wojennej koło Gdańska. Próba wylądowania pod Gdynią Rysował Max Scholtz".

„Trzeba, aby cały naród polski zrozumiał, jakie znaczenie ma wolny dostęp do morza, zagwarantowany pełnym posiadaniem jego wybrzeża. Tutaj winni zwrócić swój wzrok i prężność gospodarczą mazury i małopolanie, nazbyt w przeszłości zapatrzeni ku wschodnim rubieżom i czarnoziemiom podolskim, bo tutaj jest gwarancja wolnego oddechu dla piersi całego narodu, dla całkowitej niezależności naszego gospodarstwa narodowego i jego rozkwitu.

........................................................................................................................................................................

Z tego wybrzeża musimy zrobić przestronną Bramę, dla swobodnego komunikowania się z całym światem."

Z mowy Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego
w Gdyni 29 kwietnia 1923 roku.

Wrota Polski na świat. Wejście do portu gdyńskiego.

Gdynia 1920 r.

Gdynia, widok z Kamiennej Góry przed rozpoczęciem budowy portu, 1921 r.

Pierwszy transport emigrantów w porcie gdyńskim (lato 1923)

Panorama Gdyni, 1924 r.

Gdynia 1925 r.

Gdynia, 1926 r.

Gdynia, 1928 r.

Miasto Gdynia, widomy znak naszej żywotności gospodarczej, rozrasta się coraz bardziej, 1928 r

1. Dworzec. 2. Szkoła powszechna. 3. Bank polski (na pierwszym planie) i dwa gmachy magistratu (na planie drugim). 7. Kościół. 8. Wzgórza Oksywskie. 4. Łuszczarnia ryżu. 5. Nowy gmach poczty. 6. Obok Bank Gospodarstwa Krajowego w budowie. X. Basen Marszałka Józefa Piłsudskiego 9. Molo i dźwigary mostowe do przeładunku węgla, 1929 r

Ogólny widok miasta Gdyni, 1930 r.

Gdynia 1930 r.

Gdynia 1932 r.

Gdynia 1934 r.

Panorama Gdyni, 1935 r.

Gdynia, ogólny widok, 1935 r.

Widok, krzepiący serce każdego polaka. Gdynia wyrasta nad Bałtykiem w tempie niezwykle szybkim. Tam, gdzie jeszcze przed sześciu laty było pustkowie, dziś stają gąsto wielkomiejskie kamienice, 1928 r.

Stary dworzec kolejowy

Gdynia wieś 1922 r. - Dworzec dawniejszy

Dworzec w Gdyni, 1926 r

Dworzec w Gdyni tewe skrzydło od strony miasta, 1926 r.

Gdynia posiadła nowy, prawdziwie europejski dworzec kolejowy, 1927 r.

Zdjęcia nasze przedstawiają dwa fragmenty tego dworca, 1927 r.

Gdynia dworzec, 1926-1931 r.

Gdynia dworzec, 1928 r.

Gdynia 1930 r. - Dworzec w stylu kaszubskim

Gdynia dworzec, 1930 r.

Gdynia dworzec, 1935 r.

Gdynia, widok od strony dworca, 1929 r.

Gdynia, ul. Świętojańska, 1934 r.

Molo w Gdyni, 1926 r.

Molo pasażerskie w Gdyni, 1930 r

Przystań pasażerska dla statków Żeglugi Polskiej w Gdyni

Przystań pasażerska, Żeglugi Polskiej w Gdyni. Po lewe s/s Gdańsk, 1930 r.

Przystań pasażerska, Żeglugi Polskiej w Gdyni w nocy, 1931 r.

Na plaży w Gdyni, 1929 r.

Gdynia, Dworzec Morski

Dworzec morski w Gdyni

MS Piłsudski przy Dworcu Morskim w Gdyni

Morski Urząd Rybacki, 1932 r.

Stara szkoła powszechna i urząd pocztowy

Szkoła powszechna, 1934 r.

Gmach Urzędu Pocztowo-Telegraficznego w Gdyni, 1930 r.

Dzisiejsza Gdynia. Okazały gmach Urzędu Pocztowego, 1931 r.

Poczta Gdyńska, 1935 r.

Hotel dla ambulanserów pocztowych w Gdyni, 1930 r.

Nowy gmach Państwowej Szkoły Morskiej, poświęcony w dniu 8 grudnia r. ub, 1931 r.

Gmach Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni, 1935 r.

Imponujący front Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni, 1935 r.

Budynek Szkoły Handlu Morskiego w Gdyni

Bank Gospodarstwa Krajowego, Oddział w Gdyni 1932 r

Gdynia, 26 08 1936 r.

Gdynia, plac Kościuszki, 1937 r.

Gdynia, hale targowe, 1937-1939

Gdynia, ulica z wielkim dębem, 1930 r.

Gdynia, Dąb Mestwina przy ul. Kaszubskiej, 1932 r.

Dąb Mestwina, 1937 r.

Ulica 10 lute go w Gdyni w 1920 r., ta sarna ulica w 1930 r.

Ulica Portowa w Gdyni w roku 1920 r., ta sama ulica w 1930 r.

Fragment ulicy Morskiej i widok na wiadukt kolejowy

Polska Żegluga Rzeczna Vistula Gdyni, 1933 r.

Uzdrowisko Gdynia, 1929 r.

Dom Zdrojowy, 1930 r.

Dom Zdrojowy, 1935 r

Nasze okno na świat, Widok na port gdyński z Kamiennej Góry, 1931 r.

Kamienna Góra, 1935 r.

Oblodzony falochron w Gdyni, 1930 r.

Port Gdyński

Gdańsk a Polska

Gdańsk się wścieka,

Że doczeka,

Iż port w Gdyni

W kąt go wtryni.

Niech się złości,

W bezsilności,

Parł na boje,

Ma za swoje.

Tereny Portu Gdyńskiego w Roku 1920

Poświęcenie portu Gdyni w obecności Prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego, przez X. Kardynała Prymasa E. Dalbora, 29 kwietnia 1925 roku.

Widok na Port w Gdyni, 1930 r.

Gdynia. Widok z cmentarza w Oksywiu na port, 1930 r.

Gdynia. Widok na port z Kamiennej Góry, 1933 r.

Wjazd do portu Gdańskiego

Gdynia. Ogólny widok portu i wjazd do basenu Rybackiego, 1933 r.

Fragment portu w Gdyni

Fragment Portu Gdyńskiego, 1932 r.

Port w Gdyni, 1935 r.

Gmach Urzędu Morskiego w Gdyni, 1930 r.

Widok na część portu z wieży ciśnień, z gmachem Urzędu Morskiego na pierwszym planie. W głębi nowo zbudowany magazyn Państwowego Monopolu Tytoniowego, 1931 r.

Gmach Urzędu Morskiego w Gdyni, 1936 r.

Kapitanat Portu 1932 r.

Praca przy budowie portu w Gdyni, 1930 r.

Fragment portu gdyńskiego. 1939 r.

Gdynia. Basen marszałka Piłsudskiego, 1930 r.

Basen marszałka Piłsudskiego, 1930 r.

Gdynia. Basen im. Marszałka Piłsudskiego, 1931 r.

Port w Gdyni, Fragment nabrzeża Polskiego w basenie im. Marszalka Piłsudskiego. Na nabrzeżu widoczne: magazyn państwowy Nr. 3 i chłodnia portowa, 1931 r.

Gdynia. Nabrzeże Polskie w basenie im. Marszałka Piłsudskiego, 1933 r.

Fragment basenu im. Morszołka Piłsudskiego w Gdyni. W głębi elewator zbożowy, 1939 r.

Nabrzeże Duńskie. Taśmowe Urządzenie do Ładowania Węgla, 1932 r.

Dźwig mostowy na molo węglowym w Gdyni, 1930 r.

Gdynia. Widok na molo i basen Węglowy, 1933 r.

Gdynia. Dźwigi na molo Węglowym, 1933 r.

Molo węglowe, 1935 r.

Wyładowanie Nasion Oleistych z Ameryki Poł. dla Olejarni Gdyńskiej, 1932 r.

Szwedzki okręt Hammaren przycumował przed Gdyńską Olejarnią

Tak będzie wyglądała łuszczarnia ryżu w porcie gdyńskim, która obecnie znajduje się w budowie, 1927 r.

Basen przemysłowy portu w Gdyni. W głębi łuszczarnia ryżu, 1928 r.

Łuszczarnia Ryżu, 1932 r.

Łuszczarnia ryżu w porcie w Gdyni

SS Śląsk i SS Tczew Ładuje przed Hangarem Portowym nr 3, 1932 r.

Port Marynarki Wojennej w Gdyni

Fragment portu wojennego w Gdyni, 1928 r.

Promocja na podporuczników marynarki w Gdyni - dnia 15 sierpnia 1929 roku.

Nominacja młodych podporuczników marynarki wojennej, 1935 r.

Marszałek Piłsudski, admirał Świrski i premier Prystor w Porcie Wojennym w Gdyni, 1935 r.

Pomnik bitwy pod Oliwą - odsłonięty w porcie wojennym Gdyni dn. 10-go lutego 1934 r. Na mosiężnej tablicy widnieje napis: ,,Ku chwale zwycięstwa Floty Króla Polskiego Zygmunta III nad Flotą Króla Szwedzkiego pod Oliwą w dniu 28 listopada roku 1627".

Port Rybacki

Gdynia, port rybacki, 1934 r.

Gdynia, port rybacki, 1935 r.

Stocznia Gdyńska

Stocznia Gdyńska, 1932 r.

Stocznia Gdyńska, 1935 r.

Stocznia Gdyńska, 1937 r.

Stocznia Gdyńska buduje pierwszy polski statek doświadczalny dla Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni, 1939 r.

Zapomniane Gdyńskie Głazy

Adam i Ewa

Autorzy wspominający o Adamie i Ewie

Bolesław Ślaski:

Zaklęta Para

Między Wsiami Małym Kaczym a Chylonią w pobliżu głośnej dziś Gdyni i malowniczego Orłowa wznoszą się wśród pola w pewnym od siebie oddaleniu dwa wielkie głazy, które łatwo dostrzec można z okien przejeżdżającego pociągu. Otóż tradycja ludowa niesie, że to skamieniała para kochanków, pomiędzy którymi powstał w swoim czasie spór, kto z nich dalej rzuci kamieniem od strony Oksywia. Zawarli przy tym układ, że pobiorą się, o ile on okaże większą siłę rzutu. Niestety, zwycięstwo odniosła ona, Snać więc nie życzyła go sobie za męża. Nie przystoi bowiem niewieście. aby górowała nad swym mężem.

Bolesław Ślaski, Z rodzimego Nad morza. Zbiorek podań z różnych źródeł, 1923 r.

Stanisław Karczewski:

Z dala od brzegu dwa wielkie głazy narzutowe zasługują na uwagę: leżą one w polu koło szosy z M. Kacka do Gdyni, w odległości 1 km. na południe od domu kuracyjnego, po obydwóch stronach wiaduktu, przecinającego tor kolejowy. Ludność miejscowa nazywa je Adam i Ewą, Adam jest to gruboziarnisty granit, Ewa jest szarym gnejsem biotytowym. Padanie głosi, że rzucone zostały przez rybaka i olbrzymkę, którzy mieli się pobrać, o ile jego kamień padnie dalej. Los widać chciał inaczej, gdyż niewiasta okazała się mocniejszą w rzucie.

Głaz Adam pod Gdynią 1925 r.

Stanisław Karczewski, Brzegiem Bałtyku, przewodnik geologiczny po polskich brzegach Bałtyku, 1925 r.

Adam Wodziczko:

Adam i Ewa w Gdyni na płd. od ul. Świętojańskiej; wiąże się z nim, podanie o olbrzymce, która z Oksywskiej Kępy rzuciła większym kamieniem dalej, niż ubiegający się o nią rybak.

Głaz narzutowy Ewa (ustawiony pionowo) w Gdyni, 1929 r.

Głaz narzutowy Adam (ustawiony pionowo) w Gdyni, 1929 r

Adam Wodziczko, Zabytki przyrody na Pomorzu, 1929 r.

Jarosław Urbański:

Ewa w Gdyni przy ul. Świętojańskiej w pobliżu zbiegu ze szosą Gdańską. Obwód ok. 2 m, wys. 1,70 m. Głaz ten jest obecnie ze wszystkich stron obudowany barakami i szopami, tak, że trudno go odszukać. Należałoby ustawić go na innym widocznym miejscu n. p. w parku miejskim, a w każdym razie zabezpieczyć przed rozbiciem, jakiemu uległ analogiczny głaz zwany Adamem.

Jarosław Urbański, Mapa zabytków przyrody polskiego wybrzeża, 1933 r.

Grzegorz Winogrodzki:

Inne znowu podanie, które jak i pierwsze Przytaczam z Derdowskiego, bo to jego wiersze, Dotyczy dwóch kamieni, głazów narzutowych, Które leżały tam, gdzie szereg domów nowych Stoi dzisiaj, a dawniej wiodła między Kackiem A wioską Gdynią droga ku chatom rybackim. Legenda owa również twierdzi, że Oksywska Kępa była terenem dawnego grodziska, i że tam przed wiekami już tętniło życie W zamierzchłych dziejach świata i Słowiaństwa świecie:

Gdzie Oksywski dziś kościół głosi słowo Boże,
Tam niegdyś wielki zamek spoglądał na morze...

A w tym zamku księżniczka piękna panowała,
Co słynęła naokół z wielkiej siły ciała...

Sama mogła wyciągnąć korab z morskiej fali
A w zapasach każdego chłopa z nóg obali,

Więc trudno było dobrać męża dla księżniczki,
Gdyż przy niej silne chłopy były jak patyczki.

Ogłoszono, że z takim pierścionki zamieni,

Który ją przezwycięży w rzucaniu kamieni.

Przyjechał w cztery konie jakiś młody grafik,

Który diabłu zapisał dawno cyrografik,

Lecz Oksywskiej panienki siła nie osłabła

I w rzucaniu kamieni zwyciężyła diabła.

Ten zaś na dalsze próby dłużej już nie czeka,

Lecz zemknął zawstydzony i dotąd ucieka.

Uciekając zaś, zaklął w diabelskim uporze,

I pół góry z zamczyskiem Dochłonęło morze,

A rzucone kamienie legły między chwasty,

Jako dowód tężyzny kaszubskiej niewiasty,

I dotąd leżą one od drogi na lewo,

Nazywają je ludzie Adamem i Ewą.

Grzegorz Winogrodzki, Gdynia, miasto i port, 1937 r.

Wzmianki w prasie:

Gdyński głaz legendarnej olbrzymki z Oksywia

W książce St. Karczewskiego pt. „Brzegiem Bałtyku”, drukowanej w 1926 r. znajdujemy wiadomość o dwu interesujących głazach narzutowych. Autor m. in. pisze: „leżą one w polu kolo szosy z Małego Kacka do Gdyni, w odległości 1 km na południe od domu kuracyjnego po obydwu stronach wiaduktu, przecinającego tor kolejowy. Ludność miejscowa nazywa je Adam i Ewą, Adam jest to gruboziarnisty granit...."

Dalej autor podaje następującą gadkę kaszubską o tych głazach. Na wyniosłej Kępie Oksywskiej żyła w odległych czasach niezwykle silna olbrzymka. O rękę jej zabiegał jeden z mieszkających w nadmorskiej checzy rybaków. W odpowiedzi na te zalecanki usłyszał decyzję, że olbrzymka zostanie jego żoną tylko wtedy, gdy rzuci on kamieniem dalej od niej. Rybak przyjął wyzwanie ale nie udało mu się zdobyć ukochanej, gdyż ciśnięty z niesłychaną siłą kamień olbrzymki, nazwany później „Ewą” poleciał znacznie dalej. Legenda nie uchroniła głazu rybaka przed zniszczeniem. Osierocona „Ewa” ocalała

Głaz narzutowy Ewa z płaskorzeźbą Żeromskiego

W listopadzie 1956 r„ na zlecenie Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Gdyni przeniesiono głaz o ok. 1400 m na północ od dotychczasowego stanowiska i umieszczono na skwerku przy skrzyżowaniu ulic Świętojańskiej i 10 Lutego, przeznaczając go na cokół dwu tablic poświęconych pamięci Stefana Żeromskiego. Wyryty na jednej z nich napis informuje:

W TYM MIEJSCU STAŁ DOM W KTÓRYM STEFAN ŻEROMSKI W ROKU 1922 TWORZYŁ

„WIATR OD MORZA”

Na górnej większej tablicy widnieje popiersie pisarza, niedoścignionego piewcy uroku ziemi pomorskiej i jej wspaniałe przyrody, której cząstką była legendarna gdyńska „Ewa”.

Tekst i zdjęcie F. Mamuszka

Dziennik Bałtycki, 1957, nr 106

Oksywie

Oksywie, brzeg morza 1925 r.

Oksywie, widok ogólny 1930 r.

Zbór Starych Fotografii, Trójmiasto